به گزارش مشرق، پس از چندین سال توقف، فعالیت لیزینگ‌های مسکن دوباره آغاز می شود و رونق می گیرد. این موضوع را مدیران بانک مرکزی و مسئولان کانون شرکت‌های لیزینگ مطرح می کنند. بر این اساس پس از موج افزایشی قیمت مسکن در حدود سالهای ۸۶ و ۸۷ در کشور توقف فعالیت لیزینگ‌های مسکن به شدت تضعیف شد و آنها به عنوان یکی از مخاطبان افزایش قیمت مسکن معرفی شدند.
حال این بار بانک مرکزی ساماندهی فعالیت لیزینگ ها با همکاری کانون شرکت های لیزینگ را در دستور کار قرار داده و این ساماندهی مانند ساماندهی فعالیت موسسات اعتباری غیرمجاز در حال اجرا است. شرکت های لیزینگ برای همراهی با این اقدام بانک مرکزی درخواست های متعدد خود را به بانک مرکزی برای دریافت مجوز فعالیت آغاز کرده اند و این بانک هم بررسی های ارائه مجوز فعالیت را اجرایی کرده است. اما به هر حال فعالیت لیزینگ های مسکن باید با تصویب شورای پول و اعتبار باشد.
صدور مجوزها با تاخیر خواهد بود
مشکلات صنعت لیزینگ در کشور ریشه در ساختار اقتصاد کلان کشور دارد و به دلیل برخی از سیاست ها از رونق و توسعه لازم برخوردار نیست، اما به گفته مسئولان بانک مرکزی، ساماندهی و تنوع بخشی به لیرینگ ها در دولت پیگیری می شود. بانک مرکزی هم به دنبال راه اندازی لیزینگ مسکن است اما با توجه به واقعیت های اقتصادی ممکن است که با تاخیر در صدور مجوزها همراه باشد.
البته با توجه به اینکه بازار مسکن کشور همواره از حساسیت های خاصی برخوردار بوده است و کوچکترین برنامه و طرحی می تواند به آن آسیب جدی وارد کند و باعث تعادل بازار و افزایش تصاعدی قیمت ها شود، بانک مرکزی این موضوع را با حساسیت و احتیاط خاصی پیگیری می کند. در عین حال برخی دیگر از کارشناسان بر این اعتقاد هستند که این اقدامات می تواند به رونق بازار مسکن و تامین سرمایه مورد نیاز برای خانه دار شدن افراد کمک کند.
هم اکنون کارگروه‌های مختلفی برای نحوه تاسیس و فعالیت شرکت‌های لیزینگ در بانک مرکزی تشکیل شده است، در عین حال ۲ کارگروه تخصصی لیزینگ مسکن در وزارت راه و شهرسازی تشکیل شده و به زودی نتایج فعالیت‌های تخصصی به بانک مرکزی برای تصمیم‌گیری ارجاع خواهد شد.
راه اندازی لیزینگ مسکن خواسته بانک مرکزی
مسئولان کانون شرکت های لیزینگ هم بر این اعتقاد هستند که شرکت‌های لیزینگ می‌توانند بخش عمده‌ای از اقشار متوسط جامعه را صاحب خانه کنند، بدین صورت که با اجرایی شدن لیزینگ مسکن، ۷۰-۸۰ درصد قیمت ملک به صورت تسهیلات در اختیار متقاضیان قرار می گیرد و با این کار خرید مسکن با قیمت ارزان امکان‌پذیر خواهد شد.
در حال حاضر ۳۲ شرکت لیزینگ مجاز تحت نظارت بانک مرکزی فعالیت می کنند، اما شرکت‌های غیرمجازی هم هستند که در این بازار فعالیت می کنند و جوابگوی نهادهای نظارتی، بانک مرکزی و سازمان مالیاتی نیستند و بانک مرکزی قصد دارد فعالیت های آنها را تحت نظارت خود درآورد.
این در حالی است که بین سال های ۸۰ تا ۸۴ حدود ۳۲۰ یا ۳۳۰ شرکت غیرمجاز در حال فعالیت در کشور بودند و منابع رسمی این رقم را در حال حاضر حدود ۳۰۰ شرکت اعلام کرده اند. از سوی دیگر منابع غیر رسمی، تعداد شرکت‌های واسپاری غیرمجاز را بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ شرکت برآورد می‌کنند و البته دو سوم این شرکت‌ها براساس اعلام منابع غیر رسمی در بخش خودرو فعالیت دارند.
حجم نقدینگی در اختیار این غیرمجازها هم میلیاردها تومان برآورد می شود و مسئولان می گویند ثبت این واسپاری‌ها در اداره ثبت شرکت‌ها نمی‌تواند قانونی بودن فعالیت آنها را زیر سئوال نبرد؛ حتی برخی از این شرکت‌ها در سازمان ثبت هم نامی ندارند.
بررسی اسامی شرکت‌های دارای مجوز فعالیت لیزینگ از سوی بانک مرکزی نشان می دهد که " الف" شرکت‌هایی که صرفا در زمینه کالاهای مصرفی بادوام، لوزم خانگی، تجهیزات رایانه ای و موارد مشابه فعالیت می‌کنند تنها دو شرکت هستند. "ب" شرکت‌هایی که صرفا به فعالیت در زمینه خودرو، سواری، وانت، مینی بوس، کامیون های سبک، ماشین آلات و تجهیزات راهسازی، ماشین آلات مورد نیاز کارخانجات و امثالهم می پردازند۵ شرکت هستند.
در عین حال، تمامی ۳۲ شرکت مذکور علاوه بر اینکه می توانند در دو بخش مذکور فعالیت نمایند، "ج" در زمینه کالاهای سرمایه ای گران قیمت نظیر هواپیما، اتوبوس، تریلی، کامیون های سنگین، ماشین آلات سنگین مورد نیاز کارخانجات و غیره نیز می توانند خدمات ارائه کنند.
به عبارتی، بانک مرکزی مجوزها را در سه بخش "الف"- "ب" و "ج" صادر کرده است و شرکت‌های موضوع بند"ج" می توانند به فعالیت در موضوع دو ردیف شرکت‌های دیگر و شرکت های موضوع بند" ب" می توانند به فعالیت شرکت های موضوع بند" الف" هم بپردازند.
این نوع فعالیت‌های شرکت‌های لیزینگ به استناد ماده (۵) دستورالعمل اجرایی تاسیس، نحوه فعالیت و نظارت بر شرکت‌های لیزینگ، مصوبه جلسات مورخ ۹ / ۴ / ۸۶ و ۱۶ / ۴ / ۸۶ شورای پول و اعتبار صورت گرفته و همچنین سطح مجاز فعالیت برای شرکت‌های واسپاری(لیزینگ) با توجه به سرمایه شرکت های مذکور تعیین شده است.
مسئولان بارها اعلام کرده اند که مردم برای استفاده از خدمات شرکت های لیزینگ به سایت کانون شرکت‌های لیزینگ یا بانک مرکزی مراجعه کنند و اسامی شرکت‌های مجاز لیزینگی را از این سایت ها دریافت نمایند و به راحتی به هر شرکتی که عنوان لیزینگ دارد، اعتماد نکنند.
حال این بار بانک مرکزی ساماندهی فعالیت لیزینگ ها با همکاری کانون شرکت های لیزینگ را در دستور کار قرار داده و این ساماندهی مانند ساماندهی فعالیت موسسات اعتباری غیرمجاز در حال اجرا است. شرکت های لیزینگ برای همراهی با این اقدام بانک مرکزی درخواست های متعدد خود را به بانک مرکزی برای دریافت مجوز فعالیت آغاز کرده اند و این بانک هم بررسی های ارائه مجوز فعالیت را اجرایی کرده است. اما به هر حال فعالیت لیزینگ های مسکن باید با تصویب شورای پول و اعتبار باشد.
صدور مجوزها با تاخیر خواهد بود
مشکلات صنعت لیزینگ در کشور ریشه در ساختار اقتصاد کلان کشور دارد و به دلیل برخی از سیاست ها از رونق و توسعه لازم برخوردار نیست، اما به گفته مسئولان بانک مرکزی، ساماندهی و تنوع بخشی به لیرینگ ها در دولت پیگیری می شود. بانک مرکزی هم به دنبال راه اندازی لیزینگ مسکن است اما با توجه به واقعیت های اقتصادی ممکن است که با تاخیر در صدور مجوزها همراه باشد.
البته با توجه به اینکه بازار مسکن کشور همواره از حساسیت های خاصی برخوردار بوده است و کوچکترین برنامه و طرحی می تواند به آن آسیب جدی وارد کند و باعث تعادل بازار و افزایش تصاعدی قیمت ها شود، بانک مرکزی این موضوع را با حساسیت و احتیاط خاصی پیگیری می کند. در عین حال برخی دیگر از کارشناسان بر این اعتقاد هستند که این اقدامات می تواند به رونق بازار مسکن و تامین سرمایه مورد نیاز برای خانه دار شدن افراد کمک کند.
هم اکنون کارگروه‌های مختلفی برای نحوه تاسیس و فعالیت شرکت‌های لیزینگ در بانک مرکزی تشکیل شده است، در عین حال ۲ کارگروه تخصصی لیزینگ مسکن در وزارت راه و شهرسازی تشکیل شده و به زودی نتایج فعالیت‌های تخصصی به بانک مرکزی برای تصمیم‌گیری ارجاع خواهد شد.
راه اندازی لیزینگ مسکن خواسته بانک مرکزی
مسئولان کانون شرکت های لیزینگ هم بر این اعتقاد هستند که شرکت‌های لیزینگ می‌توانند بخش عمده‌ای از اقشار متوسط جامعه را صاحب خانه کنند، بدین صورت که با اجرایی شدن لیزینگ مسکن، ۷۰-۸۰ درصد قیمت ملک به صورت تسهیلات در اختیار متقاضیان قرار می گیرد و با این کار خرید مسکن با قیمت ارزان امکان‌پذیر خواهد شد.
در حال حاضر ۳۲ شرکت لیزینگ مجاز تحت نظارت بانک مرکزی فعالیت می کنند، اما شرکت‌های غیرمجازی هم هستند که در این بازار فعالیت می کنند و جوابگوی نهادهای نظارتی، بانک مرکزی و سازمان مالیاتی نیستند و بانک مرکزی قصد دارد فعالیت های آنها را تحت نظارت خود درآورد.
این در حالی است که بین سال های ۸۰ تا ۸۴ حدود ۳۲۰ یا ۳۳۰ شرکت غیرمجاز در حال فعالیت در کشور بودند و منابع رسمی این رقم را در حال حاضر حدود ۳۰۰ شرکت اعلام کرده اند. از سوی دیگر منابع غیر رسمی، تعداد شرکت‌های واسپاری غیرمجاز را بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ شرکت برآورد می‌کنند و البته دو سوم این شرکت‌ها براساس اعلام منابع غیر رسمی در بخش خودرو فعالیت دارند.
حجم نقدینگی در اختیار این غیرمجازها هم میلیاردها تومان برآورد می شود و مسئولان می گویند ثبت این واسپاری‌ها در اداره ثبت شرکت‌ها نمی‌تواند قانونی بودن فعالیت آنها را زیر سئوال نبرد؛ حتی برخی از این شرکت‌ها در سازمان ثبت هم نامی ندارند.
بررسی اسامی شرکت‌های دارای مجوز فعالیت لیزینگ از سوی بانک مرکزی نشان می دهد که " الف" شرکت‌هایی که صرفا در زمینه کالاهای مصرفی بادوام، لوزم خانگی، تجهیزات رایانه ای و موارد مشابه فعالیت می‌کنند تنها دو شرکت هستند. "ب" شرکت‌هایی که صرفا به فعالیت در زمینه خودرو، سواری، وانت، مینی بوس، کامیون های سبک، ماشین آلات و تجهیزات راهسازی، ماشین آلات مورد نیاز کارخانجات و امثالهم می پردازند۵ شرکت هستند.
در عین حال، تمامی ۳۲ شرکت مذکور علاوه بر اینکه می توانند در دو بخش مذکور فعالیت نمایند، "ج" در زمینه کالاهای سرمایه ای گران قیمت نظیر هواپیما، اتوبوس، تریلی، کامیون های سنگین، ماشین آلات سنگین مورد نیاز کارخانجات و غیره نیز می توانند خدمات ارائه کنند.
به عبارتی، بانک مرکزی مجوزها را در سه بخش "الف"- "ب" و "ج" صادر کرده است و شرکت‌های موضوع بند"ج" می توانند به فعالیت در موضوع دو ردیف شرکت‌های دیگر و شرکت های موضوع بند" ب" می توانند به فعالیت شرکت های موضوع بند" الف" هم بپردازند.
این نوع فعالیت‌های شرکت‌های لیزینگ به استناد ماده (۵) دستورالعمل اجرایی تاسیس، نحوه فعالیت و نظارت بر شرکت‌های لیزینگ، مصوبه جلسات مورخ ۹ / ۴ / ۸۶ و ۱۶ / ۴ / ۸۶ شورای پول و اعتبار صورت گرفته و همچنین سطح مجاز فعالیت برای شرکت‌های واسپاری(لیزینگ) با توجه به سرمایه شرکت های مذکور تعیین شده است.
مسئولان بارها اعلام کرده اند که مردم برای استفاده از خدمات شرکت های لیزینگ به سایت کانون شرکت‌های لیزینگ یا بانک مرکزی مراجعه کنند و اسامی شرکت‌های مجاز لیزینگی را از این سایت ها دریافت نمایند و به راحتی به هر شرکتی که عنوان لیزینگ دارد، اعتماد نکنند.
